Çay Üreticisi Orhan Sarıbal'dan Hükümete Sert Tepki: "Üretici 5 TL Zarar Ediyor!"

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2025 yılı yaş çay alım fiyatının 25,44 TL olarak belirlenmesini sert bir dille eleştirdi. Sarıbal, açıklanan fiyatın üreticileri 5 TL zarara uğrattığını, fiyatın en az 35 TL olması gerektiğini vurguladı. TBMM'de düzenlediği basın toplantısında konuşan Sarıbal, hükümetin çay politikasını "tasfiye planı" olarak nitelendirdi ve üreticilerin mağduriyetine dikkat çekti.

"Üretim Maliyeti 29 TL'yi Geçti, Prim Desteği de Kaldırıldı!" diyen Sarıbal, üreticilerin karşı karşıya kaldığı ağır ekonomik gerçekleri ortaya koydu. Prim desteğinin kaldırılmasıyla birlikte üretim maliyetinin 29 TL'yi aştığını belirten Sarıbal, hükümetin, "zararına üret, tarlayı terk et" politikası izlediğini iddia etti. Son üç yıldır yaş çay fiyatlarının beklentilerin çok altında kaldığını hatırlatan Sarıbal, rakamlarla durumu özetledi: "2023'te 18 TL beklenirken 11 TL, 2024'te 17 TL maliyetle 19 TL, 2025'te ise 29 TL maliyetle 25,44 TL fiyat açıklandı. Yüzde 48,7'lik enflasyon ve yüzde 37,9'luk tarımsal girdi artışı karşısında bu fiyat, açıkça siyasi bir tercihtir!" şeklinde konuştu.

Sarıbal, hükümetin çay politikasını neoliberal dönüşümün bir parçası olarak değerlendirerek, özel sektörün düşük fiyatlarla üreticiyi zarara uğrattığını, kendilerinin ise yüksek karlar elde ettiğini öne sürdü. "Bu durum, küçük üreticinin yok edilmesi ve büyük şirketlerin güçlendirilmesi anlamına geliyor" diye ekledi.

ÇAYKUR'un Borçları ve Üreticinin Mağduriyeti: Türkiye'de çay üretiminin yüzde 70'inin Rize'de, kalanının ise Trabzon, Artvin ve Giresun'da gerçekleştiğini hatırlatan Sarıbal, 118 bin çiftçinin 791 bin dekar alanda 1,43 milyon ton yaş çay ürettiğini ve rekoltenin yüzde 55'inin ÇAYKUR tarafından işlendiğini söyledi. ÇAYKUR'un Varlık Fonu'na devredilmesinden sonra 2023'te 5,8 milyar TL borçlandığını, 2024'te elde ettiği 73 milyon TL karın bile bu borçları kapatmaya yetmediğini belirtti. Bu durumun, üreticilerin mağduriyetini daha da derinleştirdiğini vurguladı.

Sarıbal, üreticilerin taleplerini sıralayarak, fiyatın maliyet ve enflasyona göre 35 TL'ye çıkarılması, özel sektörün ÇAYKUR'un altında fiyatla alım yapmasının engellenmesi, kota-kontenjan sisteminin kaldırılması ve ÇAYKUR'un Varlık Fonu'ndan çıkarılarak özerk hale getirilmesi gerektiğini dile getirdi. Son olarak, Erdoğan-Şimşek ekonomi programını da eleştiren Sarıbal, 2025'in ilk dört ayında toplanan 2,81 trilyon TL verginin 724,6 milyar TL'sinin faize gittiğini belirterek, işçilerin patronların 20 katı vergi ödediğini ve programın halkı sefalete, sermayeyi ise zenginliğe sürüklediğini savundu.